بازگشت
آنارشیست ها در کمون پاریس
نصرت شاد نصرت شاد

       

  جانباختگان نخستین اتوپی سوسیالیستی آنارشیستی .

 

 

 

 

در کمون پاریس در سال 1871 ، بعد از قرنها میرفت که نخستین اتوپی سوسیالیستی عملی گردد ، ولی حاکمیت کمون و شوراها فقط 70 روز طول کشید . فرانسه برای سومین بار جمهوری شد . کمون پاریس انقلابی ایدئولوژیک نبود بلکه انقلاب احساسات بود . بعد از شکست آن، 20000 نفر در خیابانها مورد اصابت گلوله قرار گرفتند ، 40000 نفر دستگیر شدند ، و 270 نفر از طرف دادگاهها به اعدام محکوم شدند . از آنرمان زحمتکشان در سراسر دنیا، بورژوازی را دشمن طبقاتی می نامند .

مارکس کمون پاریس را نخستین دولت پرولتری نامید . آگوست بابل ، رهبر معروف سوسیال دمکراتهای آلمان آنرا پیشگام انقلاب جهانی بحساب آورد . رهبران آنارشیسم ؛ باکونین و کروپتکین آنرا جشن گرفتند و نخستین کوشش برای  واقعیت دادن به سوسیالیسم بدون دولت معرفی کردند .

زمانیکه روسو کتاب " قرارداد اجتماعی " را در سال 1762 نوشت ، او نمی دانست که این کتاب پایه تئوریک مکتب لیبرالیسم خواهد شد . گرچه او در آنجا گفته بود که هیچ دولتی ابدی نیست ، ولی این نظر آنارشیستی خود را تکمیل نکرد .

آنارشیستها می گفتند اگر خلق در راه استقلال خود کوشش نکند ، دولت آنرا انکار خواهد کرد . روسو که متفکری لیبرال بود ، خواهان انقلاب نبود ولی عقایدش موجب روشنگری ذر اروپا شدند . آگاهی انتقادی توسط او سرانجام میان سالهای 1799-1789 موجب انقلاب فرانسه شد .

در اروپا روسو تنها نبود . هیوم و هابس و ولتیر از آغاز قرن 17 در باره شکل دولت بحث و جدل میکردند . انقلاب فرانسه برای بورژوازی و قدرت سیاسی بیشتر او مفید بود . طبقه متوسط بعد از 2000 سال یک نقش تاریخی مهم بازی نمود . سرانجام چون مشکلات اجتماعی مردم حل نشدند ، زمان رشد تئوریها شروع شد . در انگلیس گودوین در سال 1793 خالق عقاید شبه آنارشیستی در تاریخ سیر اندیشه گردید .

کمون پاریس در سال 1871 میان ماه مارس و ماه مه حاکم شد و لی بعدا شکست خورد . رهبران نظری آن افرادی مثل وارلین ، فرانکلین ،دابروسکی ، و لویزه میشل بودند . امروزه بعضی منابع تلفات شکست آنرا تا 30000 نفر حدس میزنند .

در کمون پاریس دو گروه ؛ هواداران بلانکو و هواداران پرودن ، فعال بودند . از جمله خواسته های آنان غیر از جدایی دین از دولت ، برابری حقوق زن و مرد بود . امروزه اشاره میشود که مارکس و انگلس در سهای مهمی از کمون پاریس آموختند که برای تاکتیک و استراتژی بعدی مبارزه پرولتاریا بسیار مهم بودند .

باید اشاره کرد که در کمون پاریس ، کمونیستها و آنارشیستها اختلاف نظر عمده ای نداشتند . مارکس در نامه ای خصوصی اعتراف میکند که آخرین فصل کتاب " 18 برومر ... " او ، تحسین از مبارزات آنارشیستی نیز است . البته مارکس آنزمان هنوز از طرف هوادارانش، مارکسیست ! نشده بود . امروزه حتی ادعا میشود که مارکس نسبت به آنارشیستها سیمپاتی داشت و از آنان هواداری میکرد ، گرچه آنزمان سوسیالیستها ، آنارشیستها و جمهوریخواهان با همدیگر رقابت میکردند .

مارکس و انگلس به کارگران بیش از سایر اقشار زحمتکش امید بسته بودند . آنارشیستها سرانجام بهای گزافی در راه اتوپی سوسیالیسی خود پرداختند ، چون دو رهبر آنان یعنی وارلین و فرمل اعدام گردیدند. فراز و فرود کمون پاریس برای جنبش آنارشیستی ، تایید و تجربه ، شکست و پیروزی بود .در میان آنارشیستها نظرات باکونین و پرودن مورد توجه خاصی قرار گرفتند . آنارشیستها غیر از کمونهای انقلابی ، خواهان فدراسیون سراسری کمونهای آزاد شدند .

لویزه میشل ، یکی از زنان آنارشیست در سال 1855 بعنوان معلمی جوان به پاریس آمده بود . او تا زمان مرگ در سال 1905 چهره فعال و محبوب تبلیغات آنارشیستی بود . برای او حوادث مهم سال 1871 مبارزه ای در راه زندگی واقعی بودند .

او نخستین بار خواسته های فمنیستی را وارد مبارزه انقلابی نمود . وی خطاب به حاکمان گفته بود ، ما برای احقاق حقمان التماس نمی کنیم بلکه با نیروی خود آنرا خواهیم گرفت ، و در دادگاه محاکمه اش گفته بود بهتر است حکم اعدام بگیرد تا بدلیل زن بودن جرمی سبک دریافت کند . امروزه اشاره میشود که داستانهای ادبی و یادداشتهای روزانه او سندی مهمتر از ثبت تاریخ از طریق کارشناسان در باره تحولات کمون پاریس هستند .

در انقلاب فرانسه در حالیکه بوژوازی قدرت خود را در مجلس تثبیت میکرد ، تودهها بتدریج در حال ایزوله شدن بودند و خرده بورژوازی خواهان جمهوری اجتماعی شد . طبقات استثمارگر آرزوی سلطنت و مونارشی میکردند . بورژوازی کلان امید به اریستوکراتی و سلطنت بسته بود . سرانجام بعد از اعدام روبسپیر در سال 1794 ، ناپلئون از طریق کودتا در سال 1799 بقدرت رسید و تمام مخالفان را جاروب نمود .

 


August 30th, 2012


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
علمي و معلوماتي